Salland

In het Oosten van Nederland in de provincie Overijssel ligt de landstreek Salland. Over de grenzen van de streek is men het niet altijd eens. Echter geeft de provincie Overijssel zelf aan dat de gemeenten Hellendoorn, Deventer, Olst-Wijhe, Raalte, Ommen, Dalfsen, Hardenberg, Staphorst, Zwolle, Kampen en Zwartewaterland geheel deel uitmaken van Salland en de gemeenten Twenterand en Rijssen-Holten slechts gedeeltelijk. De streek heeft zijn eigen geschiedenis, landschappen en zelfs zijn eigen dialect, het Sallands.

Het ontstaan van Salland

Tijdens de ijstijden hebben meerdere rivieren bijgedragen aan het ontstaan van Salland door veel zand aan te voeren. Door het schuiven van een ijskap zijn er stuwwallen ontstaan, die nu nog steeds aanwezig zijn, bijvoorbeeld de Sallandse heuvelrug. Het dal werd opgevuld met stenen en leem bedekt door zand en keien. Hierna volgden door verstuiving dekzanden, die dekzandruggen vormden. Vervolgens ontstonden er veel verschillende plantensoorten met loofbomen. Later, toen het klimaat natter werd, ontstond er veenvorming, en hier overheen een afzettingslaag van rivierklei van de IJssel. Nog later kwam de invloed van de mensen, die door ontbossing, bedijking en verbetering van de waterhuishouding cultuurlandschappen creëerden.

De Sallandse landschappen

Tegenwoordig vind je in Salland voornamelijk landbouw en veeteelt. Salland is een laaggelegen gebied dat bestaat uit een aantal rivieren en beken, waaronder de IJssel, het Zwarte Water, de Vecht en de Regge. In het oosten zijn heidevelden drooggelegd om ruimte te maken voor weilanden. Ook zijn hier woeste gronden ontgonnen. In de andere delen van Salland is kleinschalig coulisselandschap te vinden. In het gebied bij de Holterberg zijn delen van de oorspronkelijke heidevelden bewaard gebleven. Verder vind je door heel Salland veel landgoederen met daarbij landhuizen en kastelen. 

Oorsprong van de naam

Oorspronkelijk heette Salland Salalant. Tijdens de Middeleeuwen heeft de streek voor het eerst een naam gekregen. Hoogstwaarschijnlijk is Salland vernoemd naar de rivier de IJssel, die vroeger Isala werd genoemd, en het merengebied Sallzee. De naam wordt ook wel in verband gebracht met de Saliërs. In het jaar 814 is er een gebied genaamd Salahom beschreven. Later, in 1225, wordt een gebied beschreven als Psallandia. Het is bisschop Jan van Arkel die in 1346 een nieuwe bestuurlijke eenheid vormde en deze ‘landschap Salland’ noemt.

Geschiedenis van Salland

In de vroege Middeleeuwen was Salalant een graafschap bestaande uit het gebied tussen Wijhe, Mastenbroek en Dalfsen, oftewel het gebied rondom Zwolle. Tot de 11e eeuw behoorde Salalant tot graaf Wracharius en zijn familie. Later behoorde het gebied tot Egbert III, maar het gebied werd in beslag genomen door keizer Hendrik IV. Ondertussen groeide Salalant uit richting het noorden en westen. In 1246 werden ook Deventer en het gebied tussen Dalfsen en Gramsbergen toegevoegd. Vervolgens volgden meerdere bisschoppen elkaar als eigenaar van Salland op. In 1527 verkocht de aartsbisschop van Utrecht zijn domeinen aan keizer Karel V, waarna Salland een van de drie samenstellende delen van het nieuwe rijk werd.

Het huidige Salland

Tegenwoordig staat Salland bekend om zijn wandelroutes over bijvoorbeeld de Holterberg en gezellige dorpen als Raalte en Wijhe. Ook is het Nationaal Park De Sallandse Heuvelrug een bekende bezienswaardigheid. De Sallandse Heuvelrug beslaat een groot deel van de heuvelrug tussen Hellendoorn en Holten. Vanaf eind augustus kleurt de heuvelrug hier paars door de bloeiende heide. Dit gebied is dan ook zeker het bezoeken waard.